İnsanlıdan İnsansıza Uzanan Yolculuk (İnsansız Araçlar)

Hepinize merhaba sevgili dostlar. Teknoloji, her geçen yıl bizi şaşırtmaya devam ediyor. Bundan uzun zaman hayal gibi gelen çoğu şey günümüzde kullanılmaya başlandı. Bu durum da çoğu ülke ordularında ciddi bir ilerlemeye öncülük etti. Örnek vermek gerekirse, keşif uçuşlarını insan kontrolünde olan makinelerle yapmanız gerekirken günümüzde bu işi İnsansız Hava Araçlar (İHA) yardımıyla can kaybı vermeden yapabilmekteyiz. Bu yazıda sizlere, insansız araç (unmanned vehicles) türlerini ve kullanım alanlarını açıklayacağım.

İnsansız Araç Nedir?

İnsansız araçlar (unmanned vehicle), herhangi bir kumanda kullanmadan hareket edebilen (otonom) veya kumanda yardımıyla hareket eden araçlardır. İnsansız araçlar ve sistemleri kullanım alanlarına göre üç ana gruba ayrılır;

• İnsansız Hava Aracı Sistemleri
• İnsansız Kara Aracı Sistemleri
• İnsansız Deniz Aracı Sistemleri

Buna ek olarak komut edilebilirlik yönünden de iki gruba ayrılır;

• Kumandasız (Otonom) insansız araçlar
• Kumandalı insansız araçlar

Kumandasız (Otonom) İnsansız Araçlar

Otonom insansız araçlar, hiçbir kumandaya gerek duymadan kendi kendine hareket etme kabiliyetine sahip araçlardır. Otonom insansız araçlarında bulabileceğiniz donanımlar

• Sensörler
• Güç ünitesi
• Mikrodenetleyici
• Yazılım (Yapay zekâ)

Kumandalı İnsansız Araçlar

Otonom araçların aksine, kumanda yardımıyla hareket kabiliyeti kazanan insansız kara aracı türüdür. Bu tür araçlara en basitinden çocukların oynadığı uzaktan kumandalı arabalar örnek verilebilir.

İnsansız Araçların Kullanıma Bağlı Türleri

İnsansız araçlar, hemen her yerde karşımıza çıkmaktadır. Havada, karada, su altında veya su üstünde olmak üzere birçok farklı kullanım şekli olan türleri aşağıdaki gibidir;

• İnsansız Hava Aracı (İHA / UAV)
• İnsansız Kara Aracı (İKA / UGV)
• İnsansız Deniz Aracı (İDA / USV)
• İnsansız Denizaltı Aracı (İSAA / UUV)

İnsansız Hava Aracı (İHA / UAV)

İnsansız hava aracı, adından da anlaşıldığı gibi uçma kabiliyetine sahip sürücüsüz araçlardır. İnsansız hava araçları, kullanım alanlarına göre değişik teknik ve yazılımsal özelliklere sahiptir. Kumanda yardımıyla kontrol edilebildiği gibi kendi kendi hareket edebilen (otonom) türleri vardır.

İnsansız hava araçlarının kullanım alanlarından birkaçı şunlardır;

• Hedefleme ve yemleme
• Keşif ve gözetleme
• Çatışma
• Lojistik destek
• Medikal
• Sivil ve ticari faaliyetler
• Meskûn mahalde denetim

İnsansız Kara Aracı (İKA / UGV)

İnsansız kara aracı, yerde giden ve fiziksel olarak herhangi bir sürücüsü bulunmayan araçların genel adıdır. İnsan varlığının uygunsuz, tehlikeli veya olanaksız olduğu durumlarda kullanılır. İnsansız kara araçlarının kumanda yardımıyla kontrol edilebildiği gibi kendi kendine hareket edebilen (otonom) türleri vardır.

İnsansız kara araçları pek çok farklı alanda hizmet vermektedir. Bu araçların hizmet alanlardan birkaçı şunlardır;

• Askeri alanda kullanımı: 
  • Düşman hedeflerinin tespiti
  • Keşif ve gözlem
  • EYP (El Yapımı Patlayıcı) tespiti ve imhası
  • Mayın taraması
  • Çatışma bölgesine silahlı destek.
  • Çatışma bölgesine silah sevkiyatı
  • Meskun mahalde denetim

• Tarımsal alanda kullanımı:
  • Hasat ve toplama
  • Zararlı ot kontrolü
  • Otonom biçme, budama, tohumlama, püskürtme ve inceltme
  • Haşere kontrolü

• Lojistik alanda kullanımı:
  • Akıllı depolama işlemleri
  • Akıllı kargo takip işlemleri

İnsansız Deniz Aracı (İDA)

İnsansız deniz aracı (insansız deniz yüzeyi aracı), deniz yüzeyinde gidebilen ve herhangi bir fiziksel bir sürücüsü bulunmayan araçların genel adıdır.

İnsansız deniz araçları pek çok farklı alanda hizmet vermektedir. Bu araçların hizmet alanlardan birkaçı şunlardır;

• Liman, boğaz ve deniz ticareti güvenliği
• Asimetrik tehditlerle mücadele
• Keşif, gözetleme ve istihbarat
• Kıyı devriyesi
• Arama ve kurtarma
• Hedef gemisi
• Lojistik destek
• Deniz yosunu tarımı (Genelde yurt dışında)

İnsansız Su Altı Aracı (İSAA / UUV)

İnsansız sualtı araçları (İSAA) temel olarak kablo kontrollü ve kablosuz (otonom) olarak iki ana gurupta değerlendirilmektedir. Kablo kontrollü olan “ROV (Remote Operating Vehicle)”, otonom olan ise “AUV (Atonomus Underwater Vehicle)” olarak adlandırılmaktadır

İnsansız deniz araçları pek çok farklı alanda hizmet vermektedir. Bu araçların hizmet alanları şunlardır;

• Arama, kurtarma
• Su altı boru ve kablo döşenmesi ve kontrolleri
• Köprü ayağı kontrolleri
• Su altı durum farkındalığını sağlama
• Su altı inşaat, bakım ve onarım
• Su altı örnek toplama
• Batık kurtarma
• Su altı naaş ve delil çıkartma
• Çevresel araştırmalar ve çevre kirliliği
• Oşinografik araştırmalar ve biyoçeşitlilik çalışmaları
• Batık objelerin araştırılması
• Su altı güç istasyonları, hidroelektrik ve nükleer santraller
• Su rezervuarları, baraj kapakları ve su setleri incelemeleri
• Su altı boru hattı kaynak incelemesi
• Arkeolojik çalışmalar
• Su altı kartografyalama (hariatalama) ve doğrulama
• Korozyon ve katodik ölçümler
• Su altı olay yeri inceleme
• Dalgıç gözlemleme ve destek elemanı olarak görev icrası
• Gemi teknesi, pervanesi ve yönlendirme ekipmanı incelemesi

Ülkemizde İnsansız Araç Teknolojileri

Ülkemizde insansız araç dendiği zaman herkesin aklına ilk başta Baykar firmasının üretmiş olduğu taaruzi insansız hava aracı (TİHA) olan Akıncı gelmektedir.

Son yıllarda, “Milli Teknoloji Hamlesi” kapsamında teknolojinin her alanında ülkemizde ciddi adımlar atıldı. Selçuk Bayraktar’ın öncülüğünde Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı sayesinde genç yetenekleri ülkemize kazandırmaktadır.